بادبان – نیما نوربخش – امروز برای شما مخاطبان فرهنگدوست «بادبان»، کتابی خواندنی آوردهایم با عنوان مطبوعات ایران در عصر ناصری نوشته پیام امیری. این کتاب که در ۷ فصل به رشته تحریر در آمده به مباحث مهمی همچون تاریخچه چاپ فارسی، روزنامهنگاری فارسی در ایران و خارج از ایران، مطبوعات داخلی و خارجی عصر ناصری، بررسی محتوای مطبوعات آن عصر و … میپردازد. از نکات جالب این کتاب، چاپ صفحات نخست روزنامههای مهم آن دوران از جمله «قانون»، «وقایع اتفاقیه»، «دانش»، «شرف»، «اختر»، «کشکول»، «حبل المتین» و بسیاری دیگر در بخش پایانی کتاب است که تصویر روشنی از تاریخ مطبوعات ایران را از دریچه نشریات وقت، جلوی چشم مخاطبان خود میگذارد.
در مقدمه کتاب آمده است: «از تاریخ ۸۹ ساله مطبوعات ایران در دوره قاجار، حدود ۵۰ سال آن مربوط به دوره سلطنت ناصرالدین شاه است. چاپ بیش از ۳۵ روزنامه در داخل و چندین و چند روزنامه فارسی زبان در خارج از کشور بیانگر اهمیت این دوره است. به گونهای که دوره ناصری، سرآغاز شکوفایی مطبوعات و انتشار روزنامههای فارسی زبان در ایران است. بر اساس اسناد و شواهد موجود به واقع مطبوعات در دوره ناصری به عنوان ابزاری تبلیغاتی برای حاکمیت بود و فقط وظیفه مدح شاه و درباریان را داشته است و هرگونه مطلب یا موضوع خلاف نظر شاه و دربار زیر سانسور شدید حاکمیت استبدادی مخفی میشد و در این دوره فقط مطبوعاتی اجازه انتشار یافتند که زیر نظر مستقیم شاه بودند.»
نویسنده در بخش دیگری از مقدمه و در توصیف شرایط مطبوعات دوره ناصری چنین مینگارد: «روزنامهنگاری فارسی در عهد ناصری را امیرکبیر بنیاد گذارد. امیر با وقوف به روحیات شاه، به شکلی که وی به این نهاد اطلاعرسانی حساس نشود کار را به سامان رساند. انتخاب نام «روزنامه اخبار دارالخلافه طهران» و سپس «روزنامه وقایع اتفاقیه»، گستره شهری روزنامه در شماره نخست و از شماره دوم توسعه کشوری آن، همه نشان از درایت امیر دارد تا شاه جوان را به مرور با این مقوله آشنا کند. عمر صدارت امیرکبیر پس از انتشار ۴۱ شماره از روزنامه به سر آمد از این رو کارنامه مطبوعاتی امیر را فقط با این شمارهها میتوان دریافت.»
درباره نویسنده کتاب مذکور باید گفت که پیام امیری متولد سال ۱۳۵۵ در سوادکوه است که دکترای خود را در رشته تاریخ ایران بعد از اسلام کسب کرده و به تدریس علوم رسانه نیز مشغول است. علاوه بر این، وی با بیش از دو دهه فعالیت مداوم رسانهای از مطبوعات محلی تا رسانههای سراسری، به یک کارشناس رسانهای متبحر بدل گشته که این ایام تجربیاتش را در قامت مدیر گروه تاریخ و معارف رادیو تهران به منصه ظهور رسانده است. ناگفته نماند کتاب «مطبوعات ایران در عصر ناصری» نوشته پیام امیری در ۱۸۰ صفحه و شمارگان ۵۰۰ نسخه توسط انتشارات پرثوآ روانه بازار نشر شده است.