بادبان: مطالعه‌ای که روی پنج آهنگ برتر مجله بیلبورد در سال‌های ۱۹۵۰ تا ۲۰۲۳ انجام یافته است نشان داده که ملودی‌های محبوب موسیقی پاپ با گذشت زمان ساده‌تر شده‌اند. در فهرست این آهنگ‌ها می‌توان قطعات پرفروشی مانند Hey Jude اثر گروه بیتلز، Vogue کاری از مدونا و Poker Face اثر لیدی گاگا را مشاهده کرد.
محققان با استفاده از الگوریتم‌ها و مدل‌های ریاضی به بررسی سیر تکاملی گام و ضرباهنگ در ملودی‌های پرطرفدار طی هفتاد سال گذشته پرداخته‌اند. یافته‌های این پژوهش که به تازگی در ژورنال علمی Scientific Reports منتشر شده است حکایت از این دارد که سطح پیچیدگی در هر دو عنصر یادشده به طور مستمر رو به کاهش بوده است.
مؤلف مسئول این مقاله مادلین همیلتون Madeline Hamilton که متخصص علوم رایانه‌ای در دانشگاه کویین‌ماری لندن است در مصاحبه با روزنامه نیویورک‌تایمز گفت که سطح پیچیدگی گام و ریتم در آهنگ‌های پاپ کاهشی ۳۰ درصدی را نشان می‌دهد.
این مطالعه موفق شده است سه دوره تحول را شناسایی کند که عنوان «انقلابات ملودیک» روی آنها گذاشته شده است. در این دوره‌ها ملودی‌های پاپ به میزان قابل ملاحظه‌ای ساده‌تر شده‌اند. نخستین نقطه عطف در سال ۱۹۷۵ رخ داده است یعنی زمانی که ژانرهایی از قبیل دیسکو، موج نو و راک استادیومی رواج پیدا کردند. سادگی بیشتر در سال ۱۹۹۶ رخ داد که همزمان با اقبال عمومی به موسیقی الکترونیک و هیپ‌هاپ و محبویت یافتن شبکه تلویزیونی MTV بوده است. انقلاب سوم در کاستن از سطح پیچیدگی آهنگ‌های پاپ نیز در سال ۲۰۰۰ مشاهده شده است که محققان عامل آن را رواج یافتن آهنگ‌های هیپ‌هاپ می‌دانند.
اما ساده‌سازی ملودی‌های محبوب لزوما نشان‌دهنده فقدان پیچیدگی در چشم‌انداز کلی موسیقی پاپ نیست. همیلتون در گفت‌وگو با نشریه گاردین اظهار داشته است: «گمان من این است که سایر ابعاد موسیقی در حال پیچیده‌تر شدن هستند و به عنوان راهی برای بازگشت به توازن است که ملودی‌ها ساده‌تر می‌شوند».
از جمله سایر عوامل اثرگذار را می‌توان فناوری آهنگ‌سازی دانست که به طرز چشمگیری پیشرفته‌تر و قابل وصول‌تر شده است. محققان پژوهش یادشده تأکید دارند که امروزه با وجود نرم‌افزارهای آهنگ‌سازی دیجیتال و آرشیو‌های آنلاینی از میلیون‌ها سمپل و لوپ، هر کسی می‌تواند با داشتن یک لپ‌‌تاپ و ارتباط اینترنتی، هر آوایی که بخواهد را تولید کند.
پاتریک سَوِیج موسیقیدانی از دانشگاه آکلند نیوزیلند بر این باور است که این‌گونه فناوری‌ها در عمل می‌توانند بر پیچیدگی موسیقی بیفزایند و شاید هوشیار شدن آهنگ‌سازان برای ساده‌تر کردن سایر عناصر آهنگ‌ها ناشی از این موضوع باشد. وی می‌افزاید «ما از چیزهایی که بیش از اندازه پیچیده و به دشواری قابل فهم، یادآوری و بازتولید باشند، لذت نمی‌بریم». سویج معتقد است که تحلیل ملودی به تنهایی نمی‌تواند توصیف کاملی از آهنگ‌های رپ ارائه کند: «نت‌نگاری غربی از طراحی مناسبی برای ضبط ریز‌پرده‌های سخن‌گونه در موسیقی رپ که عموما پیچیده‌تر از ملودی‌های آوازی هستند برخوردار نمی‌باشد».
پژوهش همیلتون در سال ۲۰۱۹ یعنی زمانی آغاز شد که وی دریافت اغلب مجموعه‌داده‌های Dataset در دسترس از ملودی‌ها، متشکل از موسیقی‌های فولک و کلاسیک هستند. بنابراین وی تصمیم گرفت براساس پایگاه داده ملودیکِ بیلبورد یک مجموعه داده شخصی پدید بیاورد. او روزها بیش از ۱۰ ساعت وقت را صرف گوش سپردن به ۳۶۶ قطعه آهنگ منتخب بیلیبورد می‌کرد و به طور دستی ملودی آنها را در برنامه‌های نت‌نگاری دیجیتال وارد می‌کرد.
همیلتون برای هر ملودی هشت کیفیت مرتبط با ریتم و گام را اندازه‌گیری می‌کرد. همچنین او از یک الگوی آماری استفاده می‌کرد که با هدف پیش‌بینی نُت بعدی طراحی شده بود تا بتواند قابلیت پیش‌بینی‌پذیری ملودی‌ها را بررسی کند. در نهایت او از الگوریتم‌هایی که توسط زبان‌شناسان توسعه داده شده بودند استفاده می‌کرد تا مشخص کند که چه زمانی تحولات مهم در ملودی‌های موسیقی پاپ رخ داده‌اند.
این محقق در ادامه کار قصد دارد حوزه پژوهش خود را گسترده‌تر کند و با افزودن کوردها Chord به موضوع مورد بررسی، آهنگ‌های بیشتری را مورد مطالعه قرار دهد تا دریابد روندی که یافته شده در حوزه‌های وسیع‌تری از موسیقی نیز جریان دارد یا خیر. در ابتدای سال جاری یک مطالعه دیگر نیز صورت گرفته بود که سیر تکاملی کلام و اشعار قطعات موسیقی را بررسی می‌کرد. محققان پس از بررسی هزاران آهنگ انگلیسی‌زبان مربوط به سال‌های ۱۹۷۰ الی ۲۰۲۰ میلادی دریافتند که ترانه‌ها نیز صریح‌تر، تکرارشونده‌تر و عاطفی‌تر شده‌اند.
منبع: smithsonianmag.com
