بادباننیوز- «بِلِز پاسکال» فیلسوف فرانسوی بابت ارائه برهانی برای اثبات سودمندی ایمان و عقاید دینی با تشبیه آن به نوعی قمار، شهرتی جنجالی یافت. او معتقد است حتی اگر احتمال بسیار ناچیزی برای وجود خداوند قائل باشیم، از این احتمال به قدری فایده میبریم (یعنی حیات جاودان و خرم) که از لحاظ منطق ریاضی، ایمان به خدا انتخابی معقول قلمداد میشود. البته قمار پاسکال بر این فرض استوار است که دین هیچ فایدهای در دنیای واقعی ندارد. اما اگر شواهدی در دسترس باشد که نشان دهد ایمان به خدا در واقعیت نیز اثری بهبودبخش بر سلامت جسمی انسان دارد، آنگاه چه میشود؟
گزارش نشریه گاردین حکایت از آن دارد که پژوهشهای علمی این فرضیه را تأیید میکند. پیوستن به یک کلیسا، مسجد، معبد یا کنیسه میتواند بر طول عمر شما بیفزاید. این یافتهها میتواند متضمن اثباتی بر آثار شفابخش ایمان الهی باشد اما تعداد قلیلی از دانشمندانِ ناظر بر این آثار، مدعی وجود معجزه هستند بلکه آنچه نظر آنها را به خود جلب کرده است، فهم چگونگی اثرگذاری باورهای مذهبی بر توانایی مردم هنگام رویارویی با وضعیتهای اضطرابآمیز میباشد. «داگ اومان» استاد بهداشت عمومی در دانشگاه کالیفرنیا در این باره میگوید که آداب دینی و روحانی، راهکارهایی در حوزه تابآوری در اختیار دینباوران میگذارند که فواید سودمند و مشخصی دارند. «پَتی فان کاپِلِن» استاد دانشگاه دوک در کالیفرنیای شمالی نیز در تأیید این نظر معتقد است از نقطهنظر روانشناسانه، مذاهب بستهای متشکل از راهکارهای گوناگون به پیروان خود ارائه میکنند.
به این ترتیب مطالعه و بررسیِ آثار سودمندی که پیروی از آداب دینی بر افزایش طول عمر دارد، میتواند راهکارهایی مفید برای تمام مردم اعم از دینباوران و غیره فراهم آورد که زیستی شادمانه را ترویج میکند. در پاسخ به شکاکان به نتایج پژوهشهای یادشده باید گفت که هزاران مورد مطالعه در این خصوص به ثبت رسیده است و در اغلب آنها سلامتی یک جمعیت معین در طول دهها سال مورد معاینه قرار گرفته است. طبق یافتهها میزان پایبندی یک شخص به آداب مذهبی مانند دفعات مراجعه به یک کلیسا، با علایمی از جمله کاهش خطر ابتلا به افسردگی، اضطراب یا خودکشی همراه بوده و حتی موجب کاهش بیماریهای قلبی و مرگ ناشی از سرطان شده است.
در این پژوهشها به منظور پیشگیری از خطاهای مطالعاتی، جوامع گوناگونی در نقاط مختلف جهان مورد بررسی قرار گرفتهاند. این مطالعات به طرز عجیبی از نتایجی مشابه حکایت داشتهاند. دکتر «لائورا والاس» از دانشگاه شیکاگو نیز به تازگی آگهی فوت ۱۰۰۰ نفر از شهروندان ایالات متحده را مورد مطالعه قرار داده است تا در آنها نشانی از داشتن یا نداشتن علایق دینی در فوتشدگان بیابد. نتایج این پژوهش که در سال ۲۰۱۸ منتشر شد نشان میدهد طول عمر افرادی که در آگهی فوت آنها وابستگی به یک دین درج شده بود، به طور متوسط ۵.۶ سال بیشتر از سایرین عمر کردهاند. در مطالعهای دیگر از همین دست که به طور خاص در ایالت آیوا به عمل آمده است، تفاوت طول عمر به حدود ۱۰ سال میرسد.
در توجیه این قضیه میتوان گفت که دینداران معمولا حیاتی پاکیزهتر نسبت به بیدینان دارند. به طور مثال آنها احتمالا کمتر سیگار میکشند، مشروب نمینوشند، مواد مخدر استعمال نمیکنند یا مرتکب روابط جنسی ناایمن نمیشوند. اما در پژوهشهایی که طی آنها این عوامل نیز تحت کنترل قرار گرفتهاند نتایجی مشابه یافت شده است که نشان میدهد عواملی دیگر نیز باید مداخله داشته باشند. یکی از مهمترین عوامل روابط اجتماعی است. احساس تنهایی و جداافتادگی یکی از عوامل اصلی اظطراب بوده و بر شدت سایر مشکلات سلامتی میافزاید. داشتن روابط اجتماعی میتواند به پیشبینی یک زیست طولانی و سالم کمک کند. به طور مثال مسأله سادهای مانند رفتن به محل کار در صورتی که در طول مسیر دچار حادثه رانندگی شوید و دوستی نداشته باشید که با او تماس بگیرید تا شما را به محل کارتان برساند، ممکن است به وضعیتی بغرنج تبدیل شود.
مذاهب عموما بین جمعیتی همفکر و هممسلک که به طور مرتب با هم ملاقات میکنند، شکل میگیرند. بسیار از رسوم مذهبی نیز نوعی ارتباط جمعی را تداعی میکنند. به طور مثال توصیه به مسیحیان برای دعا کردن برای دیگران میتواند در عمل آثار سودمندی برای سلامت دعاکنندگان داشته باشد. در مطالعهای که به مدت ۱۷ سال روی ۱۰۲ نفر در خصوص نحوه تعامل مبتلایان به ویروس ایدز با آثار جسمی و روحی این بیماری به عمل آمد، احتمال بقای عمر بیمارانی که به طور مرتب برای دیگران نیز دعا میخواندند نسبت به بیمارانی که تنها برای خودشان دعا میخواندند تا پایان مطالعه دو برابر بود. علاوه بر تشویق به گسترش روابط اجتماعی، دین میتواند به پروراندن عواطف مثبت میان مردم کمک کند. مطالعات متعدد نشان داده است که شمارش تعداد اوراد مذهبی به صورت مرتب میتواند موجب طفره رفتن از تمرکز بر مشکلات زندگی شود.
خبر بسیار جالبی است. بالاخره ثابت شد ایمان به خدا هم آثار دنیوی دارد و هم اخروی.