بادبان: کوکو شنل که نام اصلی‌اش گابریل بونور شنل است یکی از نامدارترین طراحان مد در تاریخ شناخته می‌شود. مورخان منشأ لباس مشکی کوچک زنانه را در طراحی‌های او می‌جویند و گفته می‌شود عطر شماره ۵ او سالانه بالای ۱۰ میلیون شیشه فروش دارد. اگرچه این طراح مد توانسته است که انقلابی در سبک پوشش زنان به وجود بیاورد وجه کمتر شناخته‌شده‌ای نیز در زندگی او وجود دارد که از دیده‌ها پنهان مانده است. ادعا می‌شود که او طرفدار و حتی خبرچین نازی‌های آلمان بوده است.
دوران کودکی و جوانی کوکو شنل
کوکو شنل متولد ۱۹ آگوست ۱۸۸۳ در سومور فرانسه است. مادرش اوژنی ژان دیوول شنل یک رخت‌شوی و پدرش آلبرت شنل یک دست‌فروش بودند. شنل در خانواده‌ای فقیر با پنج خواهر و برادر دیگرش بزرگ شد. پس از فوت مادرش در سال ۱۸۹۵ شنل به یک یتیم‌خانه تحویل داده شد. در آنجا بود که شنل خیاطی را آموخت. شنل وقتی ۱۸ ساله شد به مولن نقل مکان کرد و وارد مدرسه شد. در سال ۱۹۰۲ همزمان با دوزندگی به عنوان خواننده در یک کافه مشغول به کار شد. روشن نیست که لقب او یعنی کوکو از کجا آمده است اما برخی بر این باورند این اسم برگرفته از آهنگ‌هایی است که او در کافه‌ها می‌خوانده است.
کوکو شنل با مردان ثروتمند متعددی روابط عاشقانه داشت که آرتور کاپل سرآمد آنها بود. با کمک‌های مالی او بود که شنل در سال ۱۹۱۰ موفق شد یک کارگاه کوچک کلاهدوزی زنانه در پاریس دایر کند. در سال ۱۹۱۲ شنل یک بوتیک در شهر دوویل فرانسه باز کرد. او با استفاده از نوعی پارچه ارزان ژاکت‌هایی شیک و راحت برای زنان دوخت. ویژگی برجسته طراحی لباس‌های او سادگی و در عین حال شیک بودن است. او لباسی راحت برای زنان ثروتمند طراحی کرد تا به جای کورست‌های عذاب‌آور و دست‌وپاگیر آن را بپوشند و در نهایت موفق شد صنعت مد را متحول کند.
لباس مشکی کوچک
در سال ۱۹۲۶ شنل لباس مشکی کوچک را طراحی و عرضه کرد. این رنگ اغلب برای مراسم عزاداری یا رویداهای رسمی مورد استفاده قرار می‌گرفت اما لباسی که شنل طراحی کرده بود ظرافت خاصی داشت و می‌شد آن را با کمی تزیینات هم در شب و هم در طول روز پوشید.
عطر شماره ۵
کوکو شنل در سال ۱۹۲۱ با کمک «ارنست بو» یکی از بهترین عطرسازان فرانسه موفق شد عطر شماره ۵ را روانه بازار کند. برخی معتقدد که ریشه این نامگذاری انتخاب کردن پنجمین رایحه آزمایشی بوده است و برخی دیگر می‌گویند که چون ۵ عدد شانس کوکو شنل بوده این نام را انتخاب کرده است.
جنگ جهانی دوم
در طول جنگ جهانی دوم شنل مقیم هتل ریتز پاریس بود که پس از اشغال فرانسه توسط آلمان، به اداره مرکزی عملیات نازی‌ها تبدیل شد. کوکو شنل در حین اقامتش در این هتل بود که روابط عاشقانه‌ای با یک دیپلمات آلمانی به نام بارون گونتر فون دینکلاگه برقرار کرد. این مرد جاسوس گشتاپو یعنی پلیس مخفی آلمان نیز بود. گونتر و همکاران نازی‌اش موفق شدند برادرزاده شنل که عضو ارتش فرانسه بود را از کمپ اسیران جنگی در آلمان آزاد کنند.
عملیات مُدِلهوت
کوکو شنل در یکی از مأموریت‌های نازی‌ها نقش داشت. نازی‌ها با امید رساندن پیغامی به دوست او یعنی وینستون چرچیل مبنی بر پیشنهاد آغاز مذاکرات صلح، او را روانه مادرید کردند. در این مأموریت اسم رمز شنل «وستمینیستر» بود. او به مدت یک دهه رابطه‌ای پنهانی با دوک وستمینیستر داشت.
یهودی‌ستیزی کوکو شنل
شنل تلاش کرد با استفاده از قوانین نژادپرستانه نازی‌ها که موجب مصادره کسب‌وکار یهودیان می‌شد، سهم شرکای یهودی‌اش در کارخانه عطرسازی خود را بالا بکشد. پس از پایان اشغال فرانسه در سال ۱۹۴۴ شنل توسط مقامات فرانسوی بازداشت شد. البته اتهامی علیه او در دادگاه ثبت نشد. برخی معتقدند که مداخله همان دوست قدیمی یعنی وینستون چرچیل او را نجات داده است.
نقل مکان به سوییس
شنل برای فرار از انتقامجویی دشمنان به سوییس گریخت و مدت یک دهه آنجا ماند. او تا سال‌ها بعد از جنگ رابطه‌اش با هانس گونتر را حفظ کرد و هرگز بابت فعالیت‌هایش در دوران جنگ دادگاهی نشد. در سال ۱۹۴۹ شنل به خاطر ادعای یکی از همکاران قدیمی‌اش مبنی بر مشارکت در عملیات نازی‌ها به دادگاه رسیدگی به جنایات جنگی فراخوانده شد اما او تمام اتهامات را رد کرد.
بازگشت به دنیای مد
در اوایل دهه ۵۰ میلادی شنل تصمیم گرفت به دنیای مد و طراحی بازگردد. در این دوران مد در فرانسه تحت تأثیر نوآوری‌های کریستین دیور متحول شده بود. در سال ۱۹۵۴ شنل موفق شد نخستین نمایش مد خود را پس از ۱۵ سال برگزار کند. مجموعه کارهای معرفی شده در این نمایش به محبوبیت زیادی در ایالات متحده آمریکا دست یافت. در پایان این دهه بود که کوکو شنل کیف زنانه معروفش با زنجیر طلایی را روانه بازار کرد.
کوکو شنل، یک فرصت‌طلب
هال ووگان نویسنده کتاب «همبستر با دشمن» معتقد است که کوکو شنل خودش را همیشه در اولویت قرار می‌داد و درباره او می‌گوید: «به بیان بسیار ساده شنل یک فرصت‌طلب تمام‌عیار بود که برای بقایش دست به هر کاری می‌زد». با وجود این شنل هنوز یکی از تأثیرگذارترین طراحان مد در قرن بیستم شناخته می‌شود. کوکو شنل سال ۱۹۷۱ در سوییتش در هتل ریتز پاریس فوت کرد.
در دوران حاضر هنوز شاهدیم که طراحان بنام و برجسته موفق می‌شوند پس از رسوایی‌ها و جنجال‌های رسانه‌ای دوباره بازگشت موفقی به دنیای مد داشته باشند. بهترین نمونه از این افراد را می‌توان جان گالیانو دانست. گالیانو در سال ۲۰۱۱ به دنبال انتشار فیلم‌هایی که در آنها الفاظ رکیک و یهود‌ستیزانه به زبان می‌آورد از مقامش به عنوان مدیر نوآوری در خانه مد دیور برکنار شد. اما در سال ۲۰۲۴ به خاطر نمایش مد میسون مارگیلا موفق شد تشویق بسیاری از منتقدان را برانگیزد.
منبع: Stars Insider
