بادبان- نعیم نوربخش– حدود یک سال از تهاجم روسیه به خاک اروپا میگذرد. طی این مدت علاوه بر تلفات سنگین در هر دو طرف، بیش از هشت میلیون نفر از شهروندان اوکراینی خاک این کشور را ترک کرده و به کشورهای همسایه پناه بردهاند که بزرگترین بحران پناهندگی در اروپا از جنگ جهانی دوم قلمداد میشود. در طول این مدت آمریکا و سایر کشورهای غربی به میزانی از اوکراین حمایت نظامی کردند که برای مقاومت در برابر روسیه کافی باشد اما نه به اندازهای که بتواند سرنوشت جنگ را رقم بزند. البته اوکراینیها با نبوغ نظامی خود توانستهاند با همین تجهیزات محدود هم شکستهای تحقیرآمیزی در خارکیف و خرسون بر ارتش روسیه تحمیل کنند. در پی عقبنشینی روسها، اکنون جبهه نبرد از مناطق شهری و اطراف پایتخت به منطق باز و وسیع استان دونباس رسیده است که در آنها روسیه با بهره بردن از سلاحهای دوربرد دست بالا را دارد.
اما به نظر میرسد در هفتههای اخیر شاهد هستیم که غرب برای حمایت از اوکراین مصممتر شده است. آمریکا قول تحویل سامانه موشکی پاتریوت را به زلنسکی داده و بریتانیا اعلام کرده که قصد دارد تانکهای پیشرفته چلنجر را در اختیار ارتش اوکراین بگذارد. به این ترتیب غرب قصد دارد فناوریهای نظامیای در اختیار اوکراین بگذارد که جنبه تهاجمی دارند. اما در عین حال آنها قصد ندارند روسیه را به نشان دادن واکنشی شدید، تحریک کنند. مشکل اینجاست که آنها درک درستی از خطوط قرمز ولادیمیر پوتین ندارند.
به علت تغییر در زمین نبرد، زلنسکی مدام از کشورهای غربی درخواست میکند سلاحهای تهاجمی بیشتری در اختیار ارتش اوکراین بگذارند. آمریکا نیز در پاسخ قصد دارد موشکهای هایمارس را در اختیار اوکراین بگذارد که بردی حدود ۴۰۰ کیلومتر دارند. آمریکا از تحویل موشکهایی با برد بلند به اوکراین خودداری میکند چرا که واهمه دارد اوکراینیها با استفاده از آنها به خاک روسیه حمله کنند. این عمل میتواند واکنش شدید روسیه و پاسخ با حمله هستهای را در پی داشته باشد. در مواجهه با سلاحهای جدید اوکراین، واکتش ابتدایی روسها عقبنشینی بود اما اکنون شاهد حملات دوربرد روسیه علیه زیرساخت اوکراین هستیم تا به این وسیله بتواند مردم این کشور را از پیروزی در جنگ ناامید کند.
با این حملات اوکراین توانسته است که آمریکا را تحت فشار بیشتری برای دریافت سامانههای موشکی مانند پاتریوت بگذارد. زلنسکی میگوید شهرهای ما در مقابل چشمان شما در حال نابودی هستند و آمریکا وظیفه دارد از ما بیشتر حمایت کند. از طرف دیگر غرب دریافته است که وضعیت رکود در جبههها بیشتر به نفع روسیه تمام میشود. به همین دلیل به نظر میرسد آنها به دنبال تحویل سلاحهای تهاجمی بیشتری به اوکراین هستند از جمله تانکهای تهاجمی و پیشرفتهای که آلمان در اختیار دارد. در صورت تحویل این تانکها شانس اوکراین برای بازپسگیری زمینهای اشغالی بالاتر خواهد رفت.
نظامیان اوکراینی تاکنون قابلیتهای بالایی از خود به نمایش گذاشتهاند که غرب را به تغییر روند جنگ امیدوار کرده است. البته درباره مفهوم پیروزی در جنگ، بین غرب و اوکراین اختلافاتی وجود دارد. زلنسکی به دنبال بیرون راندن روسیه از تمام زمینهای اشغالی از جمله شبهجزیره کریمه است اما غرب رویکرد معقولانهتری دارد و امتیازدهی روسیه پای میز مذاکره را ترجیح میدهد. از طرفی معلوم هم نیست که حمایت بیچونوچرای غرب از اوکراین با طولانی شدن جنگ تا چه زمانی ادامه داشته باشد. در نهایت باید گفت که جنگ روسیه و اوکراین وارد مراحل سرنوشتسازی شده است و احتمالا در ماههای آتی شاهد رویدادهای تأثیرگذاری در رقم زدن سرنوشت این جنگ خواهیم بود.