بادبان: استفن هاوکینگ (۱۹۴۲-۲۰۱۸) فیزیکدان نامداری است که بیشتر به خاطر تحقیقاتش روی سیاهچالهها و نسبیت عام شناخته میشود. اما این فیزیکدان برجسته اغلب از حوزه تخصصی خودش فراتر میرفت و از شهرتی که داشت به منظور برجسته کردن نگرانیهای شخصیاش استفاده میکرد. او به طور خاص روی چالشهای بزرگ و مخاطراتی که موجودیت بشر را در دهههای آینده تهدید میکند تأکید داشت. اظهارات او که طیف گستردهای از موضوعات را از هجوم بیگانگان گرفته تا آخرالزمان پوشش میداد اغلب به تیتر نشریات و رسانهها تبدیل میشد و جنجال به پا میکرد.
ترک زمین
برای دهههای متمادی این نظریهپرداز فیزیک به مردم هشدار میداد که خود را برای مهاجرت بیبازگشت از زمین و سکونت دائم در سایر سیارات آماده کنند. این نظریه بارها به تیتر رسانهها تبدیل شد. هاوکینگ ادعا میکرد که بشر در نهایت قربانی فاجعه عظیمی میشود که دیر یا زود مسبب انقراض آن خواهد شد. سال ۲۰۱۶ او در گفتوگو با بیبیسی گفت: «هرچند تعیین یک سال خاص برای وقوع فاجعهای در کره زمین بسیار دشوار است، اما احتمال وقوع آن با گذشت زمان بالاتر میرود و طی ۱۰هزار سال آتی به قطعیت نزدیک میشود».
مسکونی کردن سایر سیارات و سامانههای خورشیدی
هاوکینگ بر این باور بود که برای اطمینان یافتن از بقای بشر چارهای نداریم جز این که سایر سیارهها و سامانههای خورشیدی را مسکونی کنیم. او سال ۲۰۱۷ در یک جشنواره علمی هنری که در نروژ برگزار شد اظهار کرد: «پراکنده شدن خارج از زمین شاید تنها راهحل نجات بشر از شر خودش باشد. من ایمان پیدا کردهام که بشر باید زمین را ترک کند».
فراگیر شدن هوش مصنوعی
هاوکینگ به فرصتهای تازه ناشی از توسعه دانش هوش مصنوعی امید داشت اما مخاطرات آن را نیز گوشزد میکرد. او سال ۲۰۱۴ به بیبیسی گفت «توسعه هوش مصنوعی میتواند منجر به انقراض بشر شود». هاوکینگ معتقد بود دانش ابتدایی هوش مصنوعی که تا آن زمان توسعه یافته بود کارایی بسیار بالایی داشت. به طور مثال تکنیکی که او برای برقراری ارتباط استفاده میکرد نوعی ساده از هوش مصنوعی را به کار میبرد. این فیزیکدان نگران پیامدهای نوع پیشرفتهتر هوش مصنوعی بود که میتوانست از هوش بشری پیشی بگیرد.
ویرایش ژنتیک
در مجموعه مقالات و سخنرانیهای هاوکینگ که با عنوان «پاسخهایی کوتاه به پرسشهایی بزرگ» پس از مرگ وی منتشر شد وی پیشبینی میکند که فنون ویرایش ژن منجر به ظهور نسل تازهای از ابرانسانها خواهد شد. او مینویسد: «اطمینان دارم طی سده جاری بشر درمییابد که چگونه هم هوش و هم غرایز خود مانند خشونتطلبی را اصلاح کند». استفن هاوکینگ در ادامه مینویسد: «وقتی نسل ابرانسان برخیزد، دچار مشکلات سیاسی با انسانهای عادی خواهد شد که قدرت رقابت با او را ندارند. ممکن است انسانهای عادی منقرض شوند یا به حاشیه رانده شوند. به جای آنها نسلی از موجودات خودآفرین ظهور میکند که با سرعتی رو به رشد خود را ارتقا میدهند».
بزرگترین تهدید برای زمین
هاوکینگ در کتابی که یاد شد پیشبینی میکند تهدید شماره یک برای زمین، برخورد با یک خردهسیاره خواهد بود یعنی همان اتفاقی که موجب انقراض نسل دایناسورها شد. وی مینویسد: «ما در مقابل این تهدید هیچ ابزاری برای دفاع نداریم». هاوکینگ از طرف دیگر گرمایش جهانی را تهدیدی نزدیکتر میدانست.
تغییر اقلیم
استفن هاوکینگ به طور مشخص نگران نقطه عطفی در گرمایش جهانی بود که پس از آن راه بازگشتی برای بشر نمیماند. او همچنین بابت تصمیم آمریکا مبنی بر خروج از توافق آبوهوایی پاریس در سال ۲۰۱۷ ابراز نگرانی میکرد. هاوکینگ به بیبیسی گفته بود: «اقدام ترامپ (خروج از توافق پاریس) میتواند زمین را به مرز نابودی بکشاند و سیاره ما به چیزی شبیه سیاره ونوس تبدیل شود که حرارتش بالای ۲۵۰ درجه است و باران اسیدسولفوریک در آن میبارد. پنل بیندولتی سازمان ملل متحدد در زمینه تغییرات اقلیمی (IPCC) نیز درباره خطر محتمل گذر از نقطه بیبازگشت همزمان با افزایش دمای زمین هشدار داده است.
زمین به گوی آتش تبدیل خواهد شد
هاوکینگ نظریهای داشت مبنی بر این که سیاره ما تا سال ۲۶۰۰ به خاطر وفور جمعیت و ازدیاد مصرف انرژی به گویی آتشین تبدیل خواهد شد. این امر سبب میشود زمین دیگر قابل سکونت نباشد. او سال ۲۰۱۷ در مصاحبه با بیبیسی گفت: «با تغییرات اقلیمی، رسیدن موعد برخورد سیارکی، بیماریهای همهگیر و رشد جمعیت، سیاره ما وضعیت بسیار متزلزلی خواهد یافت». این یکی از دلایلی بود که هاوکینگ به خاطر آن از ایده سکونت دائمی بشر در سایر سیارات دفاع میکرد.
تماس با موجودات بیگانه
با توجه به آنکه هاوکینگ بیشتر عمر خود را صرف مطالعه فضا کرده بود جای شگفتی نیست که درباره احتمال وجود موجودات فرازمینی نیز اظهارنظر کرده است. این حوزه برای خودش یک رشته علمی مستقل قلمداد میشود که با عنوان «کاوش برای حیات فرازمینی» یا SETI (Search for Extrs-Terrestrial Intelligence) شناخته میشود. این حوزه به شنود سیگنالهای ارسالی از موجودات هوشمند فرازمینی در سایر نقاط جهان هستی میپردازد. البته هاوکینگ هشدار میدهد که باید محتاطانه موضوع برخورد با موجودات احتمالی فرازمینی را پیش برد. سال ۲۰۱۰ او به کانال تلویزیونی دیسکاوری گفت: «اگر بیگانگان به ملاقات ما بیایند، نتیجه آن چیزی شبیه به فرود آمدن کریستف کلمب در قاره آمریکا خواهد بود که پیامد مطلوبی برای بومیان آن سرزمین نداشت».
منبع: msn.com