تعدادی از روستا‌های استان ایلام ممنوعیت سیگار و سادگی در ازدواج را عمیقا به یک فرهنگ تبدیل کرده‌اند که در ادامه دلیل موفقیت این موضوع بررسی می‌شود. به گزارش مجله خبری نگار، «شرط اول ازدواج با دختران در این روستا سیگاری نبودن داماد است» این جمله پدری است که روز گذشته برای دخترش خواستگار آمده بود و دست رد هم به سینه این خواستگار زده شد چرا که سیگاری بود!
ونیت، خوران سفلی، حیدرآباد و وچکاب جودکی، چهار روستا در ایلام هستند که ساکنانشان سه دهه است که قید مواد دخانی و دودی را زده‌اند. این اقدام تا حدی پیش رفته که این موضوع را به برخی از رسومات زندگی خود همانند شروط ازدواج هم اضافه کرده‌اند. رشیدی یکی از ساکنان روستای ونیت می‌گوید که از ۳۰ سال پیش هیچ مواد دخانی در بین اهالی روستا استعمال نشده است. جالبتر آنکه کیانی یکی از اهالی روستای خوران سفلی می‌گوید که نه تنها اهالی این روستا هیچ ماده دخانی استعمال نمی‌کنند بلکه حتی مغازه‌دار‌ها هم هیچ سیگاری را جهت فروش به مشتریان و میهمانان روستا ارائه نمی‌دهند.
دهیار روستای حیدرآباد نیز می‌گوید مرگ تلخ چند نفر از اهالی سیگاری روستا به دلیل بیماری‌های شدید ریوی از یک سو و حضور تدریجی گردشگران و به نمایش گذاشتن تصویری زیبا از روستا از دیگر سو، حیدرآبادی‌ها را ترغیب کرد تا برای همیشه با مواد دودزا و دخانیات را کنار بگذارند.
عدم استعمال دخانیات در این روستا‌ها به یک فرهنگ تبدیل شده و امری غیرعادی و دور از شان افراد روستا تلقی می‌گردد. این شیوه یکی از بهترین، کارآمد‌ترین و ساده‌ترین راه حل‌ها برای ایجاد یک فرهنگ درست در بین جوامع است. همینکه غالب جمعیت یک موضوع را نهی شده بدانند این جریان باعث فرهنگ سازی در میان اعضای جامعه می‌شود. به عبارتی دیگر می‌توان آنرا امر به معروف و نهی از منکر نیز نامید.
برای مثال یک نمونه فرهنگ سازی و تشویق به فرهنگ و سنت بومی را به صورت خلاصه مثال می‌زنیم. در ژاپن هر ساله فستیوالی با عنوان ساکورا دنس برگزار می‌شود. در این فستیوال از دانشجویان خبره استفاده می‌شود که در حیطه طراحی لباس طرح‌ها و ایده‌های خود را پیاده کنند. این اقدامات دانشجویان به صورت رایگان بوده اما در نهایت برای هرکدام یک رزومه معتبر در نظر گرفته می‌شود و افراد برگزیده در بهترین کمپانی‌ها مشغول به کار می‌شوند.
پس تمامی ایده‌ها در مورد حفظ سبک زندگی و همچنین لباس ژاپنی‌ها اولا در داخل کشورشان تولید شده و دوما جوانان خوش ذوق با انرژی بالایی کار را ادامه می‌دهند. از طرفی وقتی نیروی جوان کشور وارد کار فرهنگ سازی لباس این کشور شد اینگونه می‌شود که کیمونو (همان لباس سنتی ژاپن) نه تنها باعث سرافکندگی و تحقیر کشور نمی‌شود بلکه قشر مرفه جامعه، فرهیخته، اساتید دانشگاه و جوانان حامی این لباس می‌شوند و در مراسم مهم و جشن‌های باشکوه این افراد با منزلت هستند که کیمونو بر تن دارند. عملا نحوه رفتار قشر فرهیخته جامعه است که سبب ماندگاری فرهنگی اصیل به نام کیمونو در ژاپن می‌شود.
حال این روستا‌هایی که در ایلام بدون دخانیات زندگی سالم خود را در پیش گرفته‌اند حاصل رفتار زیبا و نهی بزرگان و قشر فرهیخته جامعه خود هستند. اگر بزرگان و قشر فرهیخته این روستا اهمیتی به استعمال دخانیات نمی‌دادند چنین فرهنگ سازی قدرتمندی که حتی میهمانان را از کشیدن سیگار منصرف کند صورت نمی‌گرفت. روال فرهنگ سازی این روستاییان به نظر سرمشق مناسبی برای اقدامات بالادستی، جهت فرهنگ سازی در جوامع پرجمعیت است.
