بادبان – رزیتا بهزادی* – ایده در نویسندگی چیست؟ آیا از جهانهای دور بر نویسنده الهام میشود؟ یا اصلا ایدهها متناسب با شرایط یک نویسنده خاص شکل میگیرند؟
ایدهها دانههایی در کشتزار ذهنیات نویسندهاند. او برای بارور کردن بذرهای درونی به چند چیز نیازمند است. مصالحی مثل تجربیات، تخیلات و مشاهدات.
ایده، جرقهای در دل تاریکی ما آدمهاست. ویژگی نویسنده این است که بهترین وضعیت را برای دریافت این جرقهها فراهم کند، آتشی گرمتاب بیفروزد و ایدههای ناب را شعلهور کند. گاهی جوانههای ایده در ذهن نویسنده به بالندگی و رویش پنهان ادامه میدهند و بالاخره یک روز از ناخودآگاهش سربرمیآورند. همین مقوله دیدگاهش را نسبت به آدمها و حوادث موجود در جهان تغییر میدهد.
ایدهها به عنوان تصاویر ذهنی ما اتفاقیاند و به وفور یافت میشوند و در دسترس همگاناند اما شکار و پیدا کردن زیباترینشان به میزان مهارت نویسنده وابسته است که چهطور از بین سیل گسسته و پراکندهشان، ایدهای را برگزیند که با علاقه و تواناییهایش همخوان باشد و هم اینکه قابلیت داستانشدن داشته باشد.
ایدهها نباید بیش از اندازه خصوصی و شخصی باشند که مخاطب نتواند با آن ارتباط درونی برقرار کند. در ضمن، پویایی ایده مهمتر است. باید ببیند قدرت خلق عمل داستانی دارد یا نه. کشمکش قدرتمند برای درگیر کردن عواطف خواننده را داراست یا نه. پس نویسنده میتواند از روح زمانه، اشتیاق خواننده و استعدادهای پرداخت خودش آگاه باشد. فرزند زمانه خویشتن باشد.
معتقدم که تناسب اطلاعات و تجربههای نویسنده با پرداختن به ایده مورد نظر اهمیت دارد. به صرف تاثیر و تاثر از یک حادثه و بدون توجه به اطلاعات ضروری برای نوشتن قصه نمیتواند اثری درخور خلق کند. هنری جیمز میگوید: «آنچه از دنیا نصیبم شده آنقدر کم است که برای آفرینش داستانهایم دامنه محدودی پیش رو دارم.»
ژرفنگری و عمقبخشی نویسنده تنها به معنای شناخت آدمها و جهانهایشان نیست بلکه بدین معناست که بتواند به ایدههای در دسترس آدمها با نگاهی بدیع بنگرد تا به لایههای پنهان وجودیشان دست یابد. ایده از بطن جوامع، فرهنگ، تاریخ، مناسبات در روابط و تجربه برمیآید. هر حادثه چشمگیر در عالم میتواند ماده خام قصهای شود.
معتقدم آنچه پرورش، پرداخت و شکوهمندی قصه یک نویسنده را میسازد به وجود چند مولفه وابسته است؛ مسئولیت بیانی، عشق وافر به کلمات و جنون به رقص درآوردنشان، دانش نویسنده، علاقه شخصیاش و مهارت در انتقال مفاهیم واژگانی به خواننده.
۰ زمان تقریبی مطالعه 2 دقیقه